Khi nghe Cấn Vân Khánh nói “Mình sẽ viết sex…”, nhiều người yêu thích giọng văn nhẹ nhàng, nữ tính, kín đáo của Khánh có chút tò mò. Những câu hỏi về việc Khánh sẽ viết sex như thế nào, tiếp cận góc “tế nhị” này trong văn của mình như thế nào trở thành mối quan tâm của những người yêu mến nhà văn trẻ này.
Khi nghe Cấn Vân Khánh nói “Mình sẽ viết sex…”, nhiều người yêu thích giọng văn nhẹ nhàng, nữ tính, kín đáo của Khánh có chút tò mò. Những câu hỏi về việc Khánh sẽ viết sex như thế nào, tiếp cận góc “tế nhị” này trong văn của mình như thế nào trở thành mối quan tâm của những người yêu mến nhà văn trẻ này.
Vẫn là Cấn Vân Khánh…
Khi tập truyện ngắn “Vết son trên môi anh” của Cấn Vân Khánh trình làng, nhiều bạn đọc yêu thích nhà văn nữ này đã thở phào và cười tủm tỉm. Vẫn là Cấn Vân Khánh. Vẫn bút pháp nhẹ nhàng, nữ tính khi kể, khi tự sự, khi trải mạch tâm tình như thể nhân vật cũng chính là cô. Văn của Cấn Vân Khánh đưa người đọc vào thế giới tâm trạng của người phụ nữ nhiều hơn nam giới. Dù đôi lúc, cô để chủ thể của câu chuyện là một người đàn ông. Và đưa những người đàn ông vào các cử chỉ, hành động mạnh mẽ, lịch lãm, tâm lý… Dù vậy, đó vẫn là hình mẫu đàn ông được xây dựng lên từ lăng kính, nhãn quan của một người phụ nữ.
20 truyện ngắn trong “Vết son trên môi anh” của nữ nhà văn Cấn Vân Khánh là những mảnh tâm tình của nhiều nhân vật khác nhau. Đó có thể là một cuộc gặp lại của một người đàn ông với người yêu cũ của mình trong “Quên đi tình cũ”. Hay sự tình cờ biết nhau, ở cùng nhau của “Hai người đàn bà”. Rồi tâm trạng rỗng tuếch, mong manh, vô định của cô gái trong “Kết thúc vào buổi sáng”, “Chiếc nhẫn”, “Ngày anh im lặng”, “Điệp khúc mì tôm”… Những nhân vật của Cấn Vân Khánh hầu hết đều kể lại diễn biến câu chuyện xảy ra với tình cảm của mình, tâm trạng của mình trong một trạng thái tự sự, ngẫm mà suy. Ngẫm mà thấy có lý. Như thể việc xảy ra rồi người ta ngẫm lại mà nhận ra sự lựa chọn của mình là dành cho mình, vì mình.
Không có câu chuyện nào hoặc truyện ngắn nào mang tựa đề “Vết son trên môi anh” trong tập truyện này. Đó là sự khéo léo của nhà văn khi đề dẫn bằng một câu đầy gợi mở. “Và tình yêu, đẹp và vương vấn, như vết son trên môi người đàn ông tôi yêu…”. Tôi đồ rằng, ấy là câu mà nhà văn muốn nói hộ các nhân vật nữ của mình. Những câu chuyện được kể lại một cách dịu dàng, nhẹ nhàng, vương vấn, khó quên, ngọt ngào thi vị như vết son môi trên môi người đàn ông nào đó được một cô gái nào đó dành cho tình yêu. Nhưng không khỏi day dứt. Như nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên khi viết về tập truyện này nhận xét “… những trang viết của Cấn Vân Khánh, là truyện, là tạp văn, đều ấp ủ một nỗi buồn trong trẻo, hoang sơ của một tâm hồn nữ, của một tâm hồn trẻ.”
“Sex” nhẹ nhàng và kín đáo
Trong 20 truyện ngắn của tập truyện này, hầu hết đều có cảnh sex. Có khi là tả trực diện. Có khi là kể lại bằng cảm giác. Hoặc hiếm hơn là gián tiếp nhắc tới trong một lá thư như truyện “Kính gửi ông John”. Rõ là sex, là quan hệ trong phòng the giữa một người nam và một người nữ, nhưng hiển hiện trong văn Cấn Vân Khánh không hề sống sượng, thô kệch mà nhẹ nhàng, kín đáo và đầy vẻ nữ tính. Đó chính là cách mà Cấn Vân Khánh viết sex. Và đó cũng chính là cách, Cấn Vân Khánh không làm thay đổi bút pháp của mình trong mắt bạn đọc. Dù viết mảng đề tài nào thì cô vẫn là cô. Vẫn là một cây viết nữ dịu dàng, trẻ trung với lối hành văn hiện đại, ngắn gọn mà chứa đầy những thông điệp, gửi gắm.
Có thể nhìn thấy ở những trang viết của Cấn Vân Khánh sự trẻ trung, hiện đại, nhịp sống nhanh, quyết liệt, dứt khoát của tuổi trẻ trong những trang văn của Yamada Amy (Nhật Bản), Vệ Tuệ (Trung Quốc), hay Hải Miên – cây viết quen thuộc trên văn đàn Việt Nam từng đoạt giải thưởng “Văn học tuổi 20”. Những trang viết của những cây bút này đưa người đọc vào một thế giới rộng mở của những suy nghĩ hiện đại, lối sống không rào cản, sự tự do trong thể hiện suy nghĩ về tình yêu và hôn nhân. Dù có lúc, trong trang viết của Khánh có để người đọc nhớ đến mẫu người phụ nữ truyền thống vì chồng, vì con, sẵn sàng từ bỏ mọi ước mơ của mình để lo lắng cho gia đình (trong “Kính gửi ông John”). Nhưng cách mà người phụ nữ ấy đến với người đàn ông nước ngoài hết lòng yêu thương cô, cách mà người phụ nữ ấy đón nhận tình cảm của ông và ở với ông một thời gian trong truyện của Cấn Vân Khánh chính là cách của những cô gái trẻ trung và người phụ nữ có lối sống hiện đại thể hiện. Cả các nhân vật nữ trong truyện ngắn khác cũng vậy. Cuộc sống đôi lứa trước hôn nhân, sự chấp nhận quan hệ ngoài chồng vợ và những giản đơn trong các phân cảnh miêu tả chuyện sex giữa các nhân vật giúp người đọc đồng quan điểm thoáng hơn về một xã hội cởi mở, hiện đại của giới trẻ hiện nay.
Có lẽ, theo cảm nhận của cá nhân tôi, một phần bạn đọc sẽ suy nghĩ cởi mở hơn khi đọc cách tả “sex” đầy nhẹ nhàng, kín đáo trong văn Cấn Vân Khánh. Và cảm thông hơn với day dứt và bài học kinh nghiệm của những nhân vật trong truyện của Khánh sau những cú vấp, những sự lừa dối trong tình yêu để tỉnh táo hơn và trưởng thành hơn./.
